Bursa Trilye’de Gezilecek Yerler

Her bir sokakta tarihin canlı olarak hissedildiği Trilye, Bursa’nın Mudanya ilçesinin 11 km uzağında, Marmara’ya kıyısı olan oldukça şirin bir beldedir. 10 dakika Mudanya’ya uzaklıkta yer alan Trilye, günümüze kadar tam anlamıyla olmasa da tarihi dokusuyla korunmuş bir köydür. Antik çağlardan beri Trilye ve çevresi yerleşime açık olmuştur. Attığınız her adımda bu yüzden tarihi bir yapı ile karşılaşıyorsunuz.
Rumca ismini 3 aziz anlamına geldiği veya barbunya balığı anlamına gelen ‘trigliya’dan aldığı bilinir.

Trilye’deki Tarihi yapılar

Tarihi Misyalılar, Traklar, Antik Romalılar ve Bizanslılara uzanan Trilye’de bugün dahi ayaktadır. Osmanlı egemenliğine 1330’dan beri giren beldenin adı 1963’te ‘Zeytinbağı’ olarak değiştirilse de tekrar 2011’de iade edilmiş.
Trilye’de tarihi kayıtlara göre 1908’de 820 hane varmış. Belde de 19. yy sonlarında ise 109 Türk ve 3,657 Rum’un yaşadığı biliniyor. Belde de bugün hiç Rum bulunmuyor. Aynı isimli Yunanistan’da kurulmuş kardeş kasaba Trilye’de yaşayanlar beldeye turistik amaçla sık sık geliyor.

Trilye’de Gezilecek Yerler

Göze kırmızı kiremitli çatılarıyla çarpan Trilye, tarih dolu mekanları, dar sokakları ile gezginlere farklı imkanlar sunuyor. Belde son yıllarda popülerleşmeye başlarken, özgün yapısını sit alanı olduğundan koruyabilmiş. Yürüyerek birkaç saatte köy gezilebiliyor. Birkaç yıkık tarihi yapıdan ibaret görülmesi gereken yerler.
Camiye Osmanlılarca dönüştürülen ve Fatih Camii ismini alan Büyük Kilise; tarihte ilk kez duvarlarına resim yapılan Kemerli Kilise; ev olarak kullanılan Dündar Evi (Yuannes Kilisesi); bir de yemekhane olarak kullanıldığından dolayı bu isimle anılan kilise zor da olsa günümüzde varlıklarını sürdürüyor.

Kemerli Kilise; Belde de tanınan adıyla Kemerli Kilise ya da Panagia Pontobasilissa, ilk duvarlarına resmin yapıldığı kilise olarak bilinir. Büyük ilgiyi Hıristiyanlığın kadim dönemlerinde de gören Trilye ve çevresinde görkemli çok sayıda kilise, manastır inşa edilmiş fakat sadece günümüze kadar 3 kilise ve 1 manastır gelebilmiştir. Kemerli Kilise, 13. yy sonlarında yapıldığı kabul edilen bu yerlerden biridir. Panagia Pantobasillissa’ya (Hz. Meryem) kilisenin adandığı bazı el yazması eserlerde belirtilmektedir. Doğu-batı doğrultusunda uzanan Yunan haçı şemasına kilise sahiptir. Hala yapı kullanılmasa da ayaktadır. Yapının ilk duvar tekniği göz önüne alınarak, 13. yy sonlarında yapıldığı kabul edilmektedir. Hıristiyanlar için oldukça önem taşımaktadır.
Dündar Evi: Yuannes Kilisesi isminin Rumlardan kalma tarihi eser niteliğindeki yapısı mesken olarak Dündar Evi adında kullanılıyor. Kemerli taş bir kapıdan 3 katlı yapıya giriliyor. 3. yy’dan kilisenin kaldığı biliniyor. Duvarlarına kazınmış isimlere şaşmamak elde değil.
Taş Mektep: 1909’da neo-klasik tarzda Kıbrıs Eski Cumhurbaşkanı Başpiskopos Makarios’un eğitim aldığı Papaz Okulu yapılmıştır. Şehit çocukları, öksüz, yetimler için 1924’lerde kullanılmış. Okul olarak 1980’li yıllara kadar hizmet veren Taş Mektep maalesef bugün çok bakımsız durumda.
Fatih Camii: Aya Tadori eski ismi olan ve Hicri 968, Miladi 1560 yazılı olan Bizans sütun başlıklarına sahip kilise, Fatih Camii olarak bugün anılmaktadır.
Osmanlı Hamam (Avlulu Hamam): Hamam Fatih Camii yanında yer alır ve Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırılmıştır. Kültür merkezi olarak bugün kullanılmak için restore edilmektedir.
Trilye Zeytini
Halkının başlıca geçim kaynağı olan zeytin ile dünyaca ünlüdür. Gerçekten Trilye zeytini başka zeytinlere benzemiyor. Ayrıca başka yerlerde bulmak da mümkün değil. Köylüler bu nedenle daha sonra isteyenlere kargo ile zeytinleri gönderiyor. Burada zeytin ve yan ürünlerini her köşeden almak mümkün.
Küçük çekirdekli, orta boyda ve meyvesine çekirdeği yapışmayan Trilye zeytini 3-4 yıl salamura yöntemi ile saklanabilir. Ayrıca yeşil olgunlaşmamış kırma, çizme ve az tuzlu konserve zeytin üretiliyor. Yağ yapımı için de yörenin zeytini çok uygun.
Yöre halkının günümüzde %90’ı zeytincilikle geçimini sağlıyor. Eskiden olduğu gibi Trilye’de balıkçılık bugün de önemli bir geçim kaynağıdır. Bağcılık, şarapçılık, ipekçilik de Trilye’de geçmişte kalan uğraşlar arasında yer alır.