Böğürtlenin Faydaları Nelerdir?
Böğürtlen, güller familyasına ait bir bitkidir. Kuzey Yarımküre’nin ılıman iklim bölgeleri anayurdu olan, Rubus cinsi 400 kadar çok yıllık çalı türünün ortak adına böğürtlen denir. Ülkemizdeki orman ve fundalıklarda, yol, bahçe ve hendek kenarlarında bunun 17 türüne sıkça rastlanır. 1-3 metreye kadar böğürtlen türleri boylanabilirken, kimi türleri sarmaşık şeklinde, kimileri de yerde sürünerek gelişir. Konumuzla bu türlerden en çok ilgili olanı Adi böğürtlen (R. Fruticosus) türüdür.
Yani böğürtlen diye anılan bu bitki 3 m boylanabilir. İki yıllık dikenli gövdeleri, kenarları dişli 3-5 yaprakçıktan oluşan ve kışın yaprakları dökülmeyen, yaz aylarında salkım halinde tek tek açan pembe ya da beyaz çiçekleri vardır. Yazın sonunda ya da sonbaharın başında bu çiçekler kırmızımsı kara renkli, çok ince üzerinde tüy olan, duta benzeyen meyvelere dönüşür. Böğürtlen yer ve toprak konusunda hiç seçici değildir.
Seyrek olarak döktüğü tohumlarıyla; yere değen dallarının daha çok köklenmesiyle ya da yeniden köklerinin filizlenmesiyle çoğalır. Çok dikenli de olduğu için doğal çit olarak çok tercihe dilen bir bitki türüdür. Sabit ve uçucu yağ, meyve şekeri, sitrik asit, organik asitler, C vitamini, pektin ve demir, yapraklarında tanen ve organik asitler böğürtlen meyvelerinde bulunur. Meyve olarak böğürtlen çiğ yenildiği gibi şurup, reçel, şekerleme, pasta, likör ve sirke yapımında da kullanılır.
Böğürtlenin Kullanımı ve Tıbbi Etkileri
- Bedeni güçlendirici özelliği olan bir toniktir.
- Damar ve doku büzücü etkisi bulunmaktadır. Diyareyi keser, peklik verir.
- İdrar söktürücü özelliği vardır.
- Aybaşı dönemlerinde kadınlarda aşırı kan gelmesini önler.
- Hamile kadınlarda sırt kaslarını güçlendirici özelliğe sahiptir.
Böğürtlen Nasıl Kullanılır?
Tüm bu etkileri sağlaması için özenle taze ya da gölge yerde kurutulmuş yaprakları, bitkinin meyveleriyle karıştırılarak kullanılır. 3 tatlı kaşığı bu karışımdan alınıp üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek ve 20 dakika kadar demlendirilerek infüzyon hazırlanır. Günde üç kez birer bardak bu infüzyondan alınır.
– Ağız yaraları, bademcik ve boğaz enfeksiyonu ve dişeti kanamalarına iyi gelir. Yukarıda anlatıldığı biçimde hazırlana infüzyonla bunun için günde üç-dört kez gargara yapılır.
